รำลึก เติ้ง ลี่ จวิน

วันที่ ๘ พฤษภาคม เมื่อ ๖๐ ปีที่แล้วเป็นวันสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง

อีกเช่นกัน วันนี้เมื่อ ๑๐ ปีที่แล้ว เป็นวันที่ราชินีเพลงของเอเชียตะวันออก เติ้ง ลี่ จวิน เสียชีวิตที่เชียงใหม่ด้วยวัย ๔๒ ปี

ในห้วงเวลาแห่งความเศร้าของผมเช่นนี้ ขอละที่จะไม่พูดถึงสาระหนักๆเกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่สอง แต่ขอกล่าวถึงสิ่งที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนในสมัยหนึ่งมองว่าเป็นสิ่งประโลมโลกย์จะดีกว่า

ใช่ครับ... ผมขอร่วมรำลึก ๑๐ ปีการจากไปของเติ้ง ลี่ จวิน

............

เติ้ง ลี่ จวิน เกิดเมื่อวันที่ ๒๙ มกราคม ๑๙๕๓ ณ เมืองเหอเป่ย ไต้หวัน พ่อของเธอเป็นทหาร เธอฉายแววการร้องเพลงมาแต่เด็ก พรสวรรค์ด้านการร้องเพลงของเธอทำให้เธอต้องออกจากโรงเรียนตั้งแต่มัธยมสาม เธอตัดสินใจเอาดีทางนี้ เมื่อดูจากความสำเร็จของเธอแล้ว อาจกล่าวได้ว่าเธอคิดไม่ผิด

เธอกวาดรางวัลเป็นว่าเล่น เพลงของเธอได้รับความนิยมทั้งในไต้หวัน ญี่ปุ่น ฮ่องกง ไทย สิงคโปร์ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สหรัฐอเมริกา

แม้กระทั่งจีนแผ่นดินใหญ่...

แม้จีนแผ่นดินใหญ่ได้ตัดความสัมพันธ์กับไต้หวัน แม้ทางการจีนจะสั่ง “แบน” เพลงของเธอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเพลง When will You Come Back Again? ที่จีนตีความว่าอาจหมายถึงเมื่อไรพรรคก๊กมินตั๋งจะกลับมาปกครองจีนอีกครั้ง? แม้ทางการจีนจะเห็นว่าเพลงของเธอประโลมโลกย์ มีเนื้อหาว่าแต่เรื่องความรักของคนหนุ่มสาวอันทำให้จิตใจไขว้เขวจากการอุทิศตนให้พรรคคอมมิวนิสต์ แต่เพลงของเธอก็ยังเล็ดลอดเข้าไปยังแผ่นดินจีน

พิสูจน์ให้เห็นว่า อุดมการณ์ต่างๆไม่อาจปิดกั้นความรักหรือศิลปะวัฒนธรรมได้

นอกจากเธอจะขับกล่อมเพลงให้ชาวเอเชียฟังมานานนับทศวรรษแล้ว เติ้งลี่จวินยังมีบทบาททางการเมืองอยู่หลายครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเหตุการณ์เทียนอันเหมิน ในปี ๑๙๘๙ เธอได้แสดงออกถึงทัศนะที่ไม่เห็นด้วยกับทางการจีนในการล้อมปราบนักศึกษา และเรียกร้องให้จีนปรับตัวเข้าสู่ประชาธิปไตยและการเคารพสิทธิมนุษยชน

.............

ผมรู้จักเติ้ง ลี่ จวินครั้งแรกจากวิทยุเครื่องเก่าๆที่บ้านผม ตั้งแต่จำความได้ ผมก็ได้ยินเสียงเพลงของเธอทุกวัน

คุณแม่ผมจะเริ่มต้นเช้าวันใหม่ด้วยเพลงสวดมนต์ที่เคล้ากับบรรยากาศการไหว้เจ้าของเขา ผมตื่นมายามเช้าก็จะได้กลิ่นธูปพร้อมกับเสียงเพลงสวดมนต์ “นำมอ กวงซือ อิมผ่อสัก...”

เมื่อธูปหมดดอก ผมซึ่งร้องกระจองอแงอยากกินของที่เอาไปไหว้เจ้า ก็จะรีบเข้าไปอาสารับหน้าที่ในการ “ลา” ด้วยการนำของที่ไปไหว้เจ้านั้น ยกขึ้นลง ๓ ครั้ง เป็นอันว่าเสร็จพิธี

ระหว่างที่ผมสนุกอยู่กับอาหารหรือขนมที่เสร็จจากการไหว้เจ้านั้น เสียงเพลงของราชินีเพลงแห่งเอเชียตะวันออกก็เริ่มเข้าสู่โสตประสาทของผม ...

“เถียน มี๋ มี่ หนี่ เซียว ติ เทียน มี๋ มี ฮาว เซียง ฮวา เอ๋อ ไค ไจ้ ชุน เฟิง ลี๋ ไค ไจ้ ชุน เฝิง ลี...”

ด้วยวัยที่ยังไม่สิ้นกลิ่นน้ำนม ยังไม่เชยชมกลิ่นแอลกอฮอล ผมไม่รู้เรื่องหรอกครับว่าเพลงเหล่านั้นใครร้อง ร้องว่าอย่างไร มีความหมายอย่างไร แต่มันได้ขับกล่อมผมทุกวันๆ

ผมไม่เคยถามป๊าหรือม้าผมแม้แต่น้อยว่าเป็นเพลงอะไร

จนกระทั่งวันที่ ๙ พ.ค. ๒๕๓๘ หนังสือพิมพ์ไทยรัฐที่ผมแอบจิ๊กมาจากร้านกาแฟข้างบ้าน พาดหัวข่าวว่าราชินีเพลง เติ้ง ลี่ จวิน เสียชีวิตที่เชียงใหม่เมื่อวันที่ ๘ พ.ค.

ผมจึงได้รู้จักเธอมากขึ้น... ป๊ากับม้าเล่าให้ผมฟังว่าเธอเป็นใคร

ผมยังนึกขำตัวเองว่า เมื่อก่อนผมเถียงกับป๊าม้าผมไปได้ไงว่า เพลงของเติ้งลี่จวินลอกเพลงไทยของ เดอะ ฮอตเปปเปอร์มา

ต่อมา ปี ๒๕๔๐ มีหนังเรื่องนึงชื่อ “๓๖๕๐ วัน รักเธอคนเดียว” ขณะนั้นผมยังเป็นเฟรชชี่ปีหนึ่ง ไปเดินเล่นกับสาวที่ฟิวเจอร์ปาร์ค รังสิต เห็นชื่อหนังเรื่องนี้ ไม่รู้หรอกครับว่าแนวไหน รู้จักแต่พระ-นาง หลีหมิง-จางมั่นอวี้ เลยลองเข้าไปดูสักหน่อย

หนังดี... เพลงเพราะ...

แต่ไม่ได้เก็บเอามาประทับใจมากมาย เพราะใจไปจดจ่อกับคนที่นั่งดูด้วยข้างๆมากกว่า

ก่อนมาฝรั่งเศสผมไปเดินซื้อแผ่นหนังเพื่อเอามาดูแก้เหงา มีทั้งที่ไปคุ้ยๆตามกะบะที่ห้างต่างๆ มีทั้งไปเดินหาหนังที่ผมชอบโดยเฉพาะ

วันหนึ่งด้วยความเหงาจับใจ ผมเลยไปคุ้ยๆแผ่นหนังที่ผมขนมา ผมละเลยที่จะไม่ดูหนัง AV ที่ผมแบกมามากพอดู ก็ห้วงอารมณ์นั้นนะ คงจะดูได้หรอก

สายตาผมไปสะดุดที่หนังแผ่นหนึ่ง ชื่อ “๓๖๕๐ วัน รักเธอคนเดียว”

สมองผมระลึกชาติได้ทันทีว่าผมเคยดูภาพยนตร์เรื่องนี้กับสาวที่ผมจีบตอนปีหนึ่ง ตัดสินใจหยิบมาดูอีกที

ความทรงจำเก่าๆผมกลับมาเรื่อยๆ บรรยากาศเหงาๆในขณะนั้น ยิ่งชวนผมให้อินกับเนื้อเรื่องมากเข้าไปอีก กอปรกับเพลงของเติ้งลี่จวินที่อยู่ในหนังเรื่องนี้ถึงสามเพลง คือ “เถียน มี มี่”, “ไจ้เจี้ยนหว่อเตอไอ้เหยิ่น” และ “เหยเลี่ยนไต้เปี่ยวหว่อเตอซิน” ยิ่งทำเอาผมต้องละเลียดไวน์ด้วยจำนวนที่ผมไม่ได้นับ

หนังเดินเรื่องโดยเอาเพลงของเติ้งลี่จวินเป็นแกน

พระเอกและนางเอกที่มาจากจีนแผ่นดินใหญ่ข้ามมาแสวงโชคที่เกาะฮ่องกง นางเอกที่ขนเทปเพลงของเติ้งลี่จวินที่ได้รับความนิยมที่จีนแผ่นดินใหญ่มาขายที่ฮ่องกงซึ่งขณะนั้นไม่ได้รับความนิยมเพราะคลื่นลูกใหม่อย่าง อลัน ทัม และ ๔ จตุรเทพ

และจบลงที่ข่าวจากทีวีว่า เติ้งลี่จวินเสียชีวิตที่เชียงใหม่

๑๐ ปีสุดท้ายก่อนที่ฮ่องกงจะกลับคืนสู่อ้อมอกของจีน ๑๐ ปีสุดท้ายที่เพลงของเติ้งลี่จวินจะเหลือเพียงตำนาน

คิดแล้วก็อยากจะขอบคุณกะบะร้านวีซีดีร้านนั้นที่ทำให้ผมได้ดูหนังดีๆอีกรอบ

ด้วยอารมณ์อินกับเพลงมาก ผมได้ติดต่อให้สมัครพรรคพวกของผมหาเพลงของเติ้งลี่จวินส่งมาให้ผมที รุ่นน้องซึ่งเป็นลูกศิษย์ของผมด้วย เธออาสาไปค้นหามาให้ผม ไม่กี่สัปดาห์ต่อมา ผมก็ได้ซีดี “รำลึก ๒๕ ปี เติ้งลี่จวิน” หน้าปกแดงมาไว้ในครอบครอง ต้องขอบคุณลูกศิษย์คนนี้มาก นี่ก็เป็นเวลาเกือบปีแล้วที่ผมไม่ได้สนทนากับเค้า ได้ข่าวว่าเธอไปเรียนที่เมืองจีนหรือสิงคโปร์นี่แหละ

เพลงของเติ้งลี่จวินรับหน้าที่ในการขับกล่อมผมทุกคืนเหมือนกับที่เธอขับกล่อมผมในวัยเด็กทุกวันที่ผมกินขนมไหว้เจ้า

ในยามที่ผมต้องต่อสู้กับปริญญาใบแรก หลังการทำงานอย่างหนักทั้งวัน แม้ร่างกายผมจะอ่อนล้าควรต้องพักผ่อน แต่สภาพจิตใจที่กังวลกลับไปกำหนดไม่ให้ผมสามารถข่มตาลงได้ มีแต่ซีดีปกแดงความยาว ๑ ชั่วโมง ๑๑ นาที ๔๙ วินาที แผ่นนี้แหละที่พอทุเลาอาการของผมไปได้บ้าง ผมจำเป็นต้องอาศัยเพลงของเธอช่วยกล่อมผมหลับทุกคืน

ไม่น่าแปลกใจที่ผมเคยได้ยินมาว่า “ประเทศจีนกลางวันปกครองโดยเติ้งเสี่ยวผิง แต่กลางคืนปกครองโดยเติ้งลี่จวิน”

และในห้วงอารมณ์แห่งความเศร้าของผมขณะนี้ เธอก็ยังรับบทบาทในการขับกล่อมผมด้วยเพลง “ไจ้เจี้ยนหว่อเตอไอ้เหยิ่น” หรือชื่อในภาษาอังกฤษว่า “Goodbye my love”

...........

ป.ล. ผมว่าจะงดอัพบล็อกเพราะช่วงนี้อารมณ์ไม่ปกติ แต่เนื่องจากบรรยากาศการละเลียดไวน์ของผมฉุดอารมณ์ให้ผมลุกมาเขียนอีก จริงๆผมตั้งใจไว้แล้วว่าวันนี้จะเขียนเรื่องเติ้งลี่จวิน แต่คิดว่าสภาพการณ์ในขณะนี้อาจผลิตตัวอักษรมาได้ไม่ดีเท่าไร ถ้าอ่านบล็อกผมวันนี้แล้วงงๆก็อย่าถือสาผมเลยละกัน

ป.ล. เข้าไปอ่านเรื่องของเติ้ง ลี่ จวิน เพิ่มเติมได้ที่
http://www.b-take.com/coffee1001/music.htm
http://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?NewsID=4745728585123
http://www.manager.co.th/China/ViewNews.aspx?NewsID=9480000060902

ป.ล. ในที่สุดหงส์แดงก็ได้ที่ ๕ (มั้ง) หวังว่าจะเอา UCL มาปลอบใจคนเสียหลักอย่างผมได้นะ