ตุลาการธิปไตย?

หลังพระราชดำรัส ๒๕ เมษา ศาลเริ่มแสดงบทบาททางการเมืองมากขึ้นอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน

ต่อคดีเลือกตั้ง ๒ เมษา ความเห็นของผมเป็นเช่นไร เข้าไปอ่านได้ที่
http://www.onopen.com/2006/01/552

หลังจากศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยเมื่อวันที่ ๘ เมษายน ให้การเลือกตั้งเสียไปทั้งหมดด้วยข้อหาที่เราแซวกันตลกๆว่า กกต.ไปจัดคูหาเลือกตั้งแบบ “หันตูดให้แดด” ก็คิดว่าเรื่องคงจะเริ่มคลี่คลาย และศาลคงยุติการแสดงบทบาทของตน ปล่อยให้ฝ่ายอื่นๆดำเนินการตามขอบเขตอำนาจของตนต่อไป

ตรงกันข้าม ศาลสามศาลยังคงผลักดันอย่างต่อเนื่องให้ กกต. ลาออก และขออาสาเข้ามาคุมเลือกตั้งเสียเอง

ในส่วนของศาลปกครอง เดิมผมคิดว่าคงจะจำหน่ายคดีเลือกตั้ง ๒ เมษาที่อยู่ในศาลตนออกไป โดยอ้างเหตุผลที่ว่า ไม่มีวัตถุแห่งคดีแล้วเพราะศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยไปแล้ว ปรากฏว่า ศาลปกครองร่วมด้วยช่วยกัน ตัดสินให้การเลือกตั้ง ๒ เมษา เสียไปทั้งหมดอีก

ล่าสุด ศาลฎีกาบอกว่า ไม่ขอร่วมสังฆกรรมกับ กกต. ชุดนี้ หากมีคำขอให้ไปช่วยงาน แถมยังผลักดันให้ กกต. ลาออกอีกด้วย

ที่น่าทึ่ง มีผู้พิพากษาคนหนึ่ง กล่าวว่า เหตุที่ทำให้ กกต. พ้นจากตำแหน่งมีหลายข้อ เช่น ลาออก ตาย ตนหวังว่าเหตุที่ทำให้พ้นจากตำแหน่งควรเป็นที่ลาออก อย่าให้ลามไปถึงโดนพิพากษาจำคุกเลย ปิดท้ายด้วยการย้ำว่า ต้องไม่ลืม กกต. โดนฟ้องคดีอาญาอยู่นะ

แหม... เตือนด้วยความหวังดีจริงๆครับพี่น้อง

ผมมีข้อสังเกตเกี่ยวกับเหตุการณ์นี้ให้เอาไปคิดต่อ

ข้อแรก โดยลักษณะขององค์กรตุลาการซึ่งต้องสงวนท่าทีและใช้อำนาจในเชิงรับ รอให้คนมาฟ้องคดีเสียก่อนจึงใช้อำนาจของตนได้ แล้วกรณีแสดงบทบาทออกนอกหน้าเต็มที่ในการผลักดันให้ กกต. ออกไป และอาสาเข้ามาคุมเลือกตั้งแทน เหมาะสมหรือไม่ อย่างไร?

เคยมีหรือไม่ ที่ศาลทั้งสามมานั่งประชุมหารือกันแล้วมีมติว่าจะตัดสินคดีไปในทิศทางเดียวกัน

ข้อสอง กรณี “หมิ่นศาล” ผมรู้สึกว่าสังคมไทยกำลังเข้าใจผิดหรือเปล่า ที่เกรงกลัว ไม่กล้าเห็นแย้งกะศาล ไม่กล้าวิจารณ์ศาลเลย ด้วยกลัวข้อหาเช่นว่า หนำซ้ำผู้พิพากษาหรือตุลาการบางคนยังผสมโรงด้วยการเอาข้อหานี้มาพูดบ่อยๆอีก

หวังแต่ว่าคงไม่มีการแปลงสภาพ “หมิ่นศาล” ให้เป็น “หมิ่นพระบรมเดชานุภาพ” อีก

เดิมองค์กรตุลาการก็ได้รับการยกย่องจากสังคมไทยมากพอดูอยู่แล้ว (ยกย่องในที่นี้หมายความว่า ให้เกียรติ ยอมรับในศักดิ์ศรี เคารพ ไม่กล้าแตะ) ประกอบกับเนื้อความในพระราชดำรัส ๒๕ เมษา ผสมด้วยการเทคแอคชั่นอย่างเต็มที่ในครั้งนี้ โดยไม่มีใครกล้าออกมา “สวน” เท่าไรอีก

เกรงว่าต่อไป จะยิ่งเกิดสภาวะ “แตะไม่ได้” กับองค์กรตุลาการ

ต้องไม่ลืมว่าองค์กรตุลาการเป็นองค์กรในระบบปิด ที่มาไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง เมื่อวินิจฉัยข้อพิพาทใด็เป็นเด็ดขาด การตรวจสอบก็มีไม่มากนัก หากเราไม่ยอมให้คนวิจารณ์แล้ว จะยิ่งไม่ทำให้องค์กรตุลาการหลุดจากการตรวจสอบไปอีกหรือ

ข้อสาม กรณีคำวินิจฉัยที่ว่าการจัดคูหาเลือกตั้งแบบหันออกด้านนอกไม่ชอบด้วยกฎหมายนั้น พบว่าการเลือกตั้งท้องถิ่นเมื่อปีที่แล้ว ทุกเขตเลือกตั้งก็จัดคูหาแบบนี้ทั้งนั้น เกิดมีผู้สมัครที่แพ้จากการเลืกตั้งท้องถิ่นบ้าจี้มาฟ้องศาล ถามว่าการเลือกตั้งท้องถิ่นทั่วประเทศหลายพันเขต จะเสียไปทั้งหมดหรือไม่? หรือว่าบรรทัดฐานนี้จะใช้เฉพาะกรณี ๒ เมษาเท่านั้น?

ข้อสี่ คดีอาญาที่ กกต. โดนฟ้องต่อศาลยุติธรรมตอนนี้ กกต. จะร้องคัดค้านผู้พิพากษาไม่ให้มาตัดสินคดีตนได้หรือไม่ เพราะผู้พิพากษามีสภาวะความไม่เป็นกลางอยู่ ก็ในเมื่อศาลยุติธรรม (ออกมาทั้งในนามองค์กรบ้าง ส่วนตัวบ้าง) ออกมาอัด กกต. รายวัน เรียกร้องให้ลาออก ล่าสุดมีผู้พิพากษาคนหนึ่งออกมาย้ำด้วยความหวังดีอีกว่า กกต. โดนฟ้องอาญาอยู่นะจ๊ะ

หากศาลหรือสังคมสงสัยในความไม่เป็นกลางของ กกต. จึงเรียกร้องให้ กกต ลาออก แล้ว กกต จะสงสัยในความไม่เป็นกลางของศาล จึงร้องคัดค้านผู้พิพากษาได้หรือไม่ อย่างไร

น่าติดตามต่อไปว่าการแสดงบทบาทขององค์กรตุลาการในขณะนี้ จะจบลงเช่นไร และจะส่งผลให้เกิดเป็นบรรทัดฐานต่อไปในอนาคตหรือไม่

บอลโลกจะเริ่มแล้ว โรนัลดินโญ่, อองรี, เจอราร์ด, ริเควลเม่, ต๊อตตี้ จะได้ปะทะฝีเท้ากัน

คงไม่มีใครอยากเห็น เซ็ปป์ แบล็ตเตอร์ ประธานฟีฟ่า หรือ เลนนาร์ท โยฮันสัน ประธานยูฟ่า ลงมาร่วมเตะด้วยเป็นแน่